Wyciągarka stanowi nieodzowne wyposażenie samochodów terenowych. Miłośnicy off-roadu, którym zdarzyło się kiedykolwiek utkwić w błotnej kałuży doskonale wiedzą, jak ważne jest posiadanie dobrej wyciągarki. To proste urządzenie mechaniczne może dosłownie wyciągnąć kierowcę z poważnej opresji.
Rodzaje wyciągarek
Chociaż współcześnie na naszych ulicach nie brakuje samochodów o charakterze terenowym, tylko niektóre wyposażone są w profesjonalne akcesoria off-roadowe. Często to właśnie po zamontowanej z przodu auta wyciągarce można poznać, czy samochód kiedykolwiek poruszał się po bezdrożach. Samochód terenowy prawdziwego miłośnika off-roadu zdecydowanie różni się od auta wykorzystywanego na ulicach miejskich. Na wyposażeniu rasowej terenówki bez trudu rozpoznamy opony typu MT, orurowanie, podniesione i wzmocnione zawieszenie, a także charakterystycznie zwiniętą linę na bębnie wyciągarki z przodu pojazdu.
Istnieją trzy rodzaje wyciągarek, jednak nie wszystkie stosowane są w samochodach terenowych. Do pierwszej grupy należą urządzenia hydrauliczne, które sprzęgnięte są zazwyczaj z układem wspomagania kierownicy, stanowiącym dla nich rodzaj hydraulicznego napędu. Takie rozwiązania możemy spotkać w pojazdach specjalistycznych i wojskowych. Innym rodzajem wyciągarek mechanicznych są urządzenia podłączone do skrzyni rozdzielczej auta, tzw. przystawki odbioru mocy. Montaż wyciągarek mechanicznych wymaga jednaj poważnej ingerencji w budowę całego pojazdu, dlatego w zwykłych samochodach terenowych rzadko się je stosuje. W terenówkach cywilnych znacznie częściej montuje się wyciągarki wyposażone w silnik elektryczny. Montaż wyciągarki elektrycznej nie wiąże się z przebudową pojazdu. Dlatego jest to rozwiązanie najpopularniejsze, a za razem w zupełności wystarczające.
Budowa wyciągarki
Wyciągarka elektryczna składa się z kilku podzespołów. Obok bębna z nawiniętą liną znajduje się silnik elektryczny z osprzętem. Wewnątrz samego bębna znajduje się hamulec oraz zespół przekładni. To właśnie dzięki odpowiednim przełożeniom wyciągarka jest w stanie działać z dużą siłą. Sam silnik czerpie energię elektryczną z akumulatora pojazdu i sterowany jest specjalnym pilotem. Pilot umożliwia bezpieczne sterowanie urządzeniem z kabiny pojazdu lub z odpowiedniej odległości na zewnątrz. Cała wyciągarka może ważyć nawet 50 kg przy czym jej ciężar zależy w dużym stopniu od rodzaju liny.
Lina nawinięta na bęben ma zazwyczaj około 30 metrów długości. Najmocniejsze, ale jednocześnie najcięższe są liny stalowe, dlatego niektórzy użytkownicy preferują stosowanie lin syntetycznych. Są one znacznie lżejsze, jednak w najtrudniejszych warunkach mogą okazać się niewystarczające. Zdarza się, że materiałowa lina przeciera się na ostrych krawędziach kamieni. Jest za to znacznie wygodniejsza w użyciu, ponieważ łatwiej się ją nawija. Bez względu na to, na jaki rodzaj liny zdecydujemy się kupując wyciągarkę, powinniśmy pomyśleć o wyposażeniu dodatkowym. Aby móc efektywnie wykorzystać wyciągarkę, należy posiadać szekle, bloczki, dodatkowe liny oraz pasy umożliwiające zaczepienie wyciągarki o drzewo. Nieodzowne jest ponadto posiadanie odpowiednich rękawic, które ochronią ręce podczas rozwijania i nawijania liny.
Dla miłośników off-roadu nie bez znaczenia jest sposób uszczelnienia silnika oraz bębna wyciągarki. Ważne jest, aby elektryczny silnik był odpowiednio chroniony przed wilgocią. Woda nie powinna także mieć możliwości dostania się do wnętrza bębna. Taka sytuacja grozi wypłukaniem smaru i szybkim uszkodzeniem przekładni. Dlatego kupując wyciągarkę do samochodu terenowego powinniśmy przede wszystkim mieć na uwadze sposób wykorzystania sprzętu. Niektóre wyciągarki nie posiadają stosownej ochrony. Są to najczęściej urządzenia przeznaczone do samochodów dostawczych, pomocy drogowej czy innych pojazdów specjalnych. Wyciągarka off-roadowa powinna posiadać ponadto prowadnice zapewniające bezpieczne odwijanie i nawijanie liny syntetycznej. W przypadku lin stalowych konieczne jest zastosowanie specjalnych, aluminiowych lub stalowych wałków.
Uciąg i moc
Podstawowym parametrem, na który należy zwrócić uwagę podczas zakupu jest uciąg wyciągarki. Przyjmuje się, że powinien on być 1,5 razy większy niż masa pojazdu. Jeżeli zatem nasz samochód terenowy waży na przykład 2,5 tony (2500 kg) – uciąg wyciągarki powinien wynosić 3750 kg, a więc prawie 4 tony. Takie wartości są potrzebne żeby wydobyć samochód z błota czy innej opresji. Wyciągarki elektryczne do samochodów terenowych zasilane są energią z akumulatora o napięciu 12 V. Należy o tym pamiętać kupując wyposażenie, ponieważ dostępne są także wyciągarki ciężarowe, które zasilane są napięciem 24 V. Moc silnika wyciągarki samochodowej to zazwyczaj 4 – 8 KM, chociaż spotykane są urządzenia, których moc przekracza 10 KM. Musimy jednak pamiętać, że o sile naszej wyciągarki decydują przede wszystkim odpowiednie przełożenia zapewniające jak największy dostępny moment obrotowy.
Warto podkreślić, że nie istnieje uniwersalna wyciągarka, która pasowałaby do wszystkich pojazdów. Nawet najlepszy sprzęt nie sprawdzi się, jeżeli będzie nieodpowiednio dobrany lub źle zamontowany. Dlatego decydując się na zakup wyciągarki, powinniśmy skonsultować się ze specjalistą, a jej montaż wykonać w warsztacie.